Overeenkomstig de oorspronkelijke maalinrichting bevinden zich op de steenzolder van De Windotter drie koppels stenen: één koppel ’16er’ blauwe en twee koppels ’17er’ kunststenen. Eén koppel kunststenen kan door een electromotor worden aangedreven. Verder zijn er twee mengketels, een bloembuil (een zeefmachine om witte bloem te verkrijgen), een tarwepletter uit 1913, een verticale maalstoel om te breken, een jacobsladder, twee transportvijzels en een siloruimte van 20 ton.
Met behulp van de kunststenen wordt tarwe gemalen tot volkorenmeel, dat met name wordt gebruikt voor het bakken van volkorenbrood. Daarnaast wordt met de blauwe stenen tarwe gemalen tot builmeel, dat daarna wordt gezeefd tot zuivere witte bloem voor cake, kruidkoek, pannenkoeken, etc. De restproducten gries en zemelen gaan weg als veevoer. Behalve tarwe kan de molenaar ook rogge, gerst, haver, spelt, maïs en boekweit malen. Een verticale maalstoel beneden kan tarwe breken om het te mengen met volkorenmeel voor het bakken van grof volkorenbrood. Met een pletter worden vlokken gemaakt.
De molen telt vijf zolders: graan-, maal-, steen-, lui- en kapzolder. Op de steenzolder staat een steenkraan om de circa 1000 kg zware bovenste molenstenen (lopers) te kunnen lichten. Met behulp van bilhamers kunnen de maalstenen dan handmatig worden gescherpt. De maalcapaciteit bedraagt, afhankelijk van de wind, circa 1000 kg per werkdag. Het wiekenkruis heeft een vlucht van 26 meter en is uitgerust met fokwieken met borden en automatische remkleppen. De kap is gedekt met houten schaliën.
Hier treft u opslag en aftap van gereed product. De graanaanvoer geschiedt op twee manieren: via het ‘luiwerk’. Opslag en aftap van het gereed product. De graanaanvoer geschiedt op twee manieren: via het luiwerk in zakken of losgestort via de grijze blaaspijp naar de vijf silo’s op de eerste verdieping. Achterin links is de ingang naar de voormalige woonkamer, die nu als molenkamer is ingericht.
Eerste verdieping: machine- of graanzolder
Vanaf de trap aan de linkerzijde bevinden zich achtereenvolgens de meelmenger voor het mengen van de verschillende soorten meel, de bloembuil voor het zeven ter verkrijging van witte bloem, de tarwepletter en de graanmenger voor het bevochtigen van het graan. Rechts staan de graansilo’s.
Via één van de drie ‘meelpijpen’ komt het meel terecht in de meelzak. De molenaar controleert hier het meel en de graantoevoer. Hiervandaan kan ook de fijnheid van de maling worden geregeld. De stellingzolder geeft op drie plaatsen toegang naar de stelling.
Op de stelling treft men het kruirad aan, waarmee door middel van de staartconstructie met de vier schoren de kap met het wiekenkruis op de wind kan worden gezet. De wieken zijn voorzien van ‘fokwieken’ (gebogen houten borden). De molenaar kan de draaisnelheid verder opvoeren door de wieken met zeilen te beleggen.
De uiteinden van de wieken kunnen bij harde wind een snelheid van meer dan 100 km per uur bereiken. Het is dus zaak uit de buurt van de draaiende wieken te blijven!
Hier staan de drie houten steenkuipen of maalstoelen met daarin de maalstenen; de onderste heet ‘ligger’ en de bovenste ‘loper’. Boven de maalstoelen de trechtervormige ‘kaar’, waarin het graan opgeslagen ligt. Via de ‘schuddebak’ valt het graan in het gat bij de loper. Door de draaiende beweging en de vorm van de groeven in het maalvlak wordt het graan naar buiten geslingerd en gemalen tot meel. Het meel valt vervolgens door de meelpijp naar de maalzolder. Boven de kuipen bevindt zich het aandrijfmechanisme, bestaande uit de steenspil en het grote spoorwiel welke vastzit aan de koningsspil.
Midden tussen de maalstoelen is de steenkraan te zien, welke de loper kan optillen om deze samen met de ligger te kunnen ‘billen’ (scherp maken door het beitelen met een bilhamer).
Deze verdiepingen zijn niet voor het publiek toegankelijk, omdat zich daar alle draaiende gedeelten van de aandrijving bevinden.
